Welke rechten hebben slachtoffers in het strafproces?

In een eerder blogbericht van 14 april 2025 is uiteengezet dat een slachtoffer als procesdeelnemer in het strafproces bepaalde rechten heeft die in de wet zijn opgesomd. In dat blogbericht werd ingezoomd op het te bewandelen traject en werd al stilgestaan bij het verkrijgen van een schadevergoeding. Maar wat zijn nu precies de rechten van slachtoffers die de wet kent?

Een slachtoffer heeft recht op informatie over het strafproces. Naast het recht op informatie bestaat er een regeling omtrent de vertaling- en kennisneming van processtukken, het recht op bijstand en vertegenwoordiging door een gespecialiseerde slachtofferadvocaat (waarover in het vorige blogbericht al werd geschreven), het recht op correcte bejegening maar ook het spreekrecht is een belangrijk recht van slachtoffers. Ook zijn er voor specifieke categorieën slachtoffers aparte regels met meer specifieke regelgeving en bescherming, bijvoorbeeld voor (minderjarige) slachtoffers in (kinder)misbruikzaken of bijvoorbeeld in zaken aangaande mensenhandel.

Bij het recht op informatie gaat het erom dat je als slachtoffer recht hebt op duidelijke en ook tijdige informatie over het verloop van de zaak. Ook is in de wet het recht op correcte bejegening op twee plaatsen terug te vinden. Het ene wetsartikel ziet erop toe dat de Officier van Justitie zorgdraagt voor een correcte bejegening van het slachtoffer, het andere wetsartikel is voor de

Inge van Pelt

mr. Inge van Pelt

rechtbank bedoeld. De voorzitter draagt in dat geval de zorg voor de correcte bejegening van het slachtoffer. De wetgever gaat in deze in feite uit van een ‘slachtoffer-presumptie’; eenieder die op redelijke gronden stelt slachtoffer te zijn dient gedurende het gehele strafproces door alle instanties ook op die manier behandeld te worden. Het doel is om te voorkomen dat een slachtoffer als het ware voor een tweede maal een klap te verduren krijgt c.q. schade zal ondervinden niet als direct gevolg van de oorspronkelijke schadeveroorzakende gebeurtenis. Dit noemt men ook wel het voorkomen van ‘secundaire victimisatie’. Tot slot haal ik het spreekrecht aan. Sommige slachtoffers mogen op grond van de wet een spreekrecht uitoefenen en maken hier tijdens de zitting gebruik van. Andere slachtoffers kiezen ervoor om een schriftelijke slachtofferverklaring in te dienen of vragen de slachtofferadvocaat een verklaring voor te dragen als het emotioneel te belastend is voor het slachtoffer.

Een gespecialiseerde slachtofferadvocaat kan je wijzen op jouw rechten en meer gedetailleerde informatie verstrekken die op jouw zaak van toepassing is. Heb je vragen over jouw rechten als slachtoffer of wil je begeleiding in dit proces? Neem dan vrijblijvend contact op met ons kantoor.